Prof. Marek Barański - Chrzest Polski

Drugi wykład z cyklu “Epokowe dokonania Polaków” zorganizowanego przez Stowarzyszenie Polska Jest Najważniejsza wygłosił mediewista prof. Marek Barański. Tematem prelekcji był “Chrzest Polski” – jedno z najważniejszych wydarzeń w dziejach państwa polskiego. “Dzięki temu Mieszko I włączył swoje państwo do kręgu cywilizacji zachodniej, rzymskiej, łacińskiej” - powiedział profesor. Mieszko chciał odgrywać większą rolę w Europie, która rozciągała się na zachód od jego państwa – to według prof. Barańskiego główna przyczyna przyjęcia chrztu. Sam fakt jest dobrze poświadczony w źródłach historycznych – w najstarszym roczniku polskim, kronice Thietmara, Galla. Historyk opowiadał jak doszło do chrztu Mieszka I, jego drużyny i poddanych. Jednak zaznaczył, że kraj stał się naprawdę chrześcijański dopiero w XIII wieku, kiedy rozbudowano organizacje parafialne. Tak było i w innych krajach, które przyjęły chrzest. Zlikwidowanie pogaństwa i wprowadzenie chrześcijaństwa powodowało, że silne ośrodki oporu przeciwko władzy centralnej przestawały istnieć. Bardzo często miejsca kultu chrześcijańskiego były wznoszone tam gdzie były wcześniej sanktuaria pogańskie. Następowało stopniowe zjednoczenie społeczeństwa. Mieszko I pod koniec swojego życia ofiarował swoje państwo świętemu Piotrowi czyli podporządkował je papieżowi. To wyrażało się m.in. przez płacenie trybutu – świętopietrza. Dzięki temu Polska miała prawie zawsze poparcie papieskie. To, że Polska od 966 roku formalnie stała się krajem chrześcijańskim miało wielkie znaczenie polityczne – Polanie przestali być uważani za barbarzyńców, a sam Mieszko stał się równy książętom niemieckim, ożenił się z córką jednego z najwybitniejszych margrabiów niemieckich. W 985 roku złożył hołd Ottonowi III i ofiarował mu wielbłąda. Od tego czasu władca polski jest w ścisłym sojuszu z Niemcami przeciwko Słowianom połabskim – pogańskim Wieletom. Ten sojusz z Niemcami przyczynił się także do uzyskania Śląska i ziemi krakowskiej. Dzięki Ottonowi III, którego ideą było odtworzenie cesarstwa rzymskiego, Bolesław Chrobry osiągnął jeszcze większe znaczenie polityczne. Przez całe swoje życie był traktowany jak król, choć koronował się dopiero w 1025 roku. W państwie Chrobrego istniało arcybiskupstwo, a tylko królom przysługiwał ten przywilej. To powodowało, że kościół polski był niezależny od jakiegokolwiek kościoła poza papiestwem. Dla porównania Czesi uzyskali arcybiskupstwo w Pradze dopiero w 1344 roku, wcześniej biskupstwa czeskie podlegały arcybiskupstwu w Moguncji. W odpowiedzi na pytanie o prawdopodobne miejsce pochówku Mieszka I i Bolesława Chrobrego, prof. Barański wskazał na katedrę poznańską, gdzie odnaleziono dwa grobowce, obecnie puste. Zgodnie z tradycją pochowany tam został Chrobry, w XIV wieku wystawiono w katedrze gotycki nagrobek. Inne pytania słuchaczy dotyczyły m.in. ówczesnych Niemiec, pochodzenia Mieszka I, losów jego córki, Świętosławy, reakcji na chrzest Polski w źródłach czeskich, wpływów chrześcijańskich w wśród Polan przed 966 rokiem. Jedno z pytań nawiązywało także do świętych władców w innych krajach – św. Stefana na Węgrzech, św. Olafa w Norwegii, św. Eryka w Szwecji, św. Włodzimierza na Rusi, św. Wacława w Czechach, Polska nie miała takiego władcy. Kiedy Mieszko I mógł być uznanym za świętego wybuchły wojny polsko-niemieckie – powiedział prof. Barański, a potem wyliczył wszystkie związki Bolesława Chrobrego – pierwszą żoną była córka Rygdaga, margrabiego Miśni, oddalona po śmierci Rygdaga, gdy sojusz z margrabią był już nieważny, druga żoną była księżniczka węgierska, miał z nią syna Bezpryma, także później oddalona przez Chrobrego, trzeci raz ożenił się z Emnildą, córką księcia słowiańskiego z Połabia, z nią przeżył wiele lat, później ożenił się z Odą – córką margrabiego niemieckiego. Był też w związku z Przecławą, księżniczką ruską. “Na świętego się więc nie nadaje” – podkreślił historyk.
Wykład: Odpowiedzi na pytania:
Relacja: Margotte i Bernard