Takie pytanie zadała mi córka koleżanki, gimnazjalistka (Paulina), wszak mój pierwszy zawód to historyk. Nieoczekiwanie zastanowiłem się, odpisałem polskiej latorośli z Pomorza, Pani Paulinie, a Pani Paulina napisała tak :
Przełom XVII i XVIII w. to kryzys Rzeczypospolitej republikańskiej. Po śmierci króla Jana III Sobieskiego w 1697 roku szlachta polska i litewska wybrała na tron Rzeczypospolitej dynastię Wettynów z księstwa saskiego (jeden z elektorów Rzeszy Niemieckiej). . W tym czasie carem Rosji został Piotr I , który zreformował administrację i wojsko rosyjskie. Król szwedzki Karol XII , pragnął zapanować nad wybrzeżami całego Morza Bałtyckiego. Na przeszkodzie stanęła Rosja i popierany przez Rosję August II Mocny Wettin, wybrany na króla Polski i Wielkiego Księcia Litewskiego. Doszło do wojny, zwanej Wielką Wojną Północną. Siły zbrojne Rzeczpospolitej były w rozkładzie i bałaganie. W związku z tym szlachta polska związała dwie konfederacje (konfederacja szlachecka oznacza likwidację w podejmowaniu decyzji liberum veto sejmowego) – konfederacja sandomierska i warszawska.. Magnaci polscy i litewscy podzielili się w nastrojach prorosyjskich i pro szwedzkich. Konfederacje szlachty polskiej nie odegrały większego znaczenia w działaniach zbrojnych. Monarcha szwedzki odnosił sukces za sukcesem do roku 1709. Bitwa decydująca nastąpiła w Połtawie, koło miejscowości o tej nazwie na Ukrainie, wchodzącej w skład słabej Rzeczypospolitej. Wojska moskiewskie pokonały wojska szwedzkie. Król szwedzki ewakuował się do sojuszniczej ze Szwecją Turcji.
Skutkiem tej wojny, w której brało udział wiele państw, ale Rzeczpospolita Polsko-Litewska była oficjalnie neutralna ( niezaangażowana), była dominacja Rosji w Europie Środkowo-Wschodniej. Co sformalizowano traktatami w Nystadt (1721 r.)i podczas Sejmów Rzeczypospolitej z najbardziej znanym tak zwanym, Sejmem Niemych. Nazwa tego Sejmu z 1717 roku pochodzi stąd, że posłowie polscy , litewscy i ruscy (nie mylić z rosyjskimi) głosowali pod strachem wojsk rosyjskich otaczających pole sejmowe. Wkrótce potem Rosja została gwarantem niepodległości Rzeczpospolitej, pod warunkiem redukcji wojsk polskich o połowę. Temu wszystkiemu próbował się przeciwstawić Stanisław Leszczyński wybrany przez większość szlachty polskiej na króla Polski, ale nie miał wystarczającego wsparcia od szlachty i swojego sojusznika – króla Francji Ludwika XV.
Paulina Kuryło, Jakub S. Pomorski.
- Zaloguj się aby dodawać komentarze
- 1688 widoków